سایت مرجع دانلود پایان نامه - تحقیق - پروژه

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته حقوق جزا و جرم شناسی

گرایش حقوق جزا و جرم شناسی

عنوان

درجه بندی شدن مجازات تعزیری در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ در تطبیق با تقسیم بندی جرایم به جنحه، جنایت و خلاف

پاییز۱۳۹۴

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

چکیده
 
تعزیر یعنی کیفری که در شرع از حیث مقدار مشخص نیست و در مقابل حد است و در فقه بر کیفری اطلاق می شود که برخلاف حد، شارع مقدس اندازه ای برای آن تعیین نکرده است. مجازات تعزیر از ابتکارات دین مبین اسلام است که قوانین مجازات بعد از انقلاب از آن به عنوان یکی از انواع مجازات های اصلی نام برده اند.قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ مجازات تعزیری را از حیث شدت و ضعف درجه بندی کرده است که این تقسیم بندی ظاهرا با توجه به تقسیم بندی جرایم قبل از انقلاب (جنحه، جنایت، خلاف) بی سابقه نبوده است بدین ترتیب در تحقیق حاضر به مطالعه تطبیقی درجه بندی شدن مجازات تعزیری در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ و تقسیم بندی جرایم قبل از انقلاب پرداختیم. درجه بندی مجازات های تعزیری در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ نسبت به طبقه بندی جرایم قبل از انقلاب معایبی را داراست: اولا این درجه بندی گسترده و غیرضرور برای جرایم تعزیری کار را بر قضات دشوار و اغلب قابل اشتباه می کند و حتی انطباق این جدول درجات در مصداق های کاربردی برای حقوقدانان مجرب در عمل مشکل ساز است. ثانیا در این درجه بندی مفصل که هدف از آن کاهش اختیارات قضات و ایجاد محدودیت در تعیین کیفر تعزیری و مواردی از قبیل تخفیف و تعلیق تعزیر بوده است، می شد با کار کارشناسانه این درجات را به سه درجه با معیارهای منطبق با اصول و موازین تقسیم کرد. ثالثا در همین تقسیم بندی هشت درجه ای بعضا معیارها از حیث شدت و تاثیرگذاری مجازات تعزیری نسبت به محکوم علیه ضابطه مند نیست، به سخن دیگر اعمال درجات منطبق با عدالت جزایی نیست. درواقع قانونگذار با درجه بندی مجازات های تعزیری به نوعی به تقسیم بندی جرایم قبل از انقلاب بازگشته است با این تفاوت که با جای دادن مجازات های بیشتر در این درجه بندی و گسترده تر کردن آن بر معایبش افزوده است.
 
واژگان کلیدی: جرم، مجازات، تعزیرات،  جنحه، جنایت .
 
فهرست مطالب
 
 
مقدمه . ۱        
بیان مسئله . ۱
سوال های اصلی پژوهش ۲
سابقه تحقیق . ۲
ضرورت تحقیق . ۳
فرضیه ها ۴
اهداف . ۴
روش تحقیق ۵
فصل اول : کلیات ۶
مبحث اول : تاریخچه تعاریف و مفاهیم ۸
گفتار اول : تعریف جرم . ۸
الف : جرم در جرم شناسی ۹
ب : جرم در حقوق جزا . . ۹
۱-تعریف جرم از دیدگاه متخصصان . ۹
۲-جرم از دیدگاه قانونی . ۱۰
گفتار دوم : تاریخچه و مفهوم مجازات . ۱۱
الف : تاریخچه مجازات ها . ۱۱
ب : مفهوم مجازات . ۱۲
مبحث دوم : انواع مجازات ها .۱۶
گفتار اول : مجازات های عرفی .۱۶
الف : مجازات های اصلی . ۱۶
ب : مجازات های تبعی و تکمیلی . ۱۸
ج : مجازات های ترهیبی و ترذیلی ۱۹
گفتار دوم : مجازات های شرعی ۱۹
الف : حدود ۲۰
ب : قصاص ۲۰
ج : دیات   ۲۱
د : تعزیرات . ۲۲
فصل دوم : مجازات های بدنی ۲۴
مبحث اول : مجازات اعدام ۲۶
گفتار اول : اعدام در قوانین جزایی ایران ۲۶
الف : اعدام قصاصی . ۲۷
ب : اعدام حدی ۲۹
ج : جرایم علیه امنیت کشور ۳۲
۱-جرایم علیه امنیت داخلی کشور ۳۲
۲-جرایم علیه امنیت خارجی کشور ۳۴
د : مجازات اعدام در قانون مبارزه با مواد مخدر . ۳۵
ه : تبعات مجازات اعدام در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ و قانون عمومی ۱۳۰۴ اصلاحی ۱۳۵۲ ۳۷
مبحث دوم : مجازات شلاق . ۴۰
گفتار  اول : انواع مجازات شلاق ۴۰
الف : شلاق حدی . ۴۱
ب : شلاق تعزیری ۴۳
۱-اقسام مجازات تعزیری . ۴۳
۱-۱-دیدگاه انحصار تعزیر در تازیانه . ۴۴
۱-۲-دیدگاه عدم انحصار تعزیر در تازیانه ۴۵
۱-۲-۱-قراین هفتگانه بر عدم انحصار تعزیر به ضرب . ۴۵
۱-۲-۲-مصادیق تعزیر در اسلام . ۴۸
۲-میزان ضرب در شلاق تعزیری ۴۸
۲-۱-خلاصه نظریات دهگانه . ۴۸
۳-جایگاه مجازات شلاق تعزیری در درجات هشتگانه مجازات تعزیری . ۴۹
فصل سوم : مجازات های سالب محدودکننده آزادی ۵۳
مبحث اول : مجازات سالب آزادی (زندان) . ۵۵
گفتار  اول : انواع مجازات حبس ۵۵
الف: تقسیم بندی حبس بر حسب مدت زمانی ۵۶
۱-حبس موبد . ۵۷
۲-حبس موقت (غیردائم) ۵۸
۲-۱-حبس های کوتاه مدت و معایب آن ۶۰
ب: تقسیم بندی حبس بر حسب ملاک ۶۱
۱-حبس کیفری ۶۲
۱-۱-حبس حدی . ۶۲
۱-۱-۱-مجازات سارق حدی در بار سوم . ۶۳
۱-۱-۲-مجازات آمر در قتل عمد . ۶۳
۱-۱-۳-مجازات ممسک در قتل عمد . ۶۳
۱-۲-حبس تعزیری ۶۴
۱-۲-۱-جایگاه قانونی مجازات حبس . ۶۵
۲-بازداشت موقت (حبس احتیاطی) ۶۹
گفتار دوم : حبس بدل از جزای نقدی ۷۰
الف : مرجع صالح ۷۱
ب : ابلاغ و اجرا حکم . ۷۱
ج : توقیف اموال . ۷۲
د : ضمانت اجرا ۷۲
مبحث  دوم : مجازات های مجدودکننده آزادی (تبعید) . ۷۴
گفتار اول : فلسفه تبعید . ۷۴
گفتار دوم : انواع تبعید در قوانین جزایی ایران ۷۵
الف : تبعید حدی ۷۶
ب : ممنوعیت از اقامت و اقامت اجباری در محل معین . ۷۸
۱-مدت منع از اقامت یا اجبار به اقامت ۸۱
۲-ضمانت اجرای اقامت اجباری و ممنوعیت از اقامت . ۸۲
۳-قیمومیت کیفری (تبعید) در فرانسه . ۸۳
۴-مجازات های تکمیلی . ۸۵
فصل چهارم : مجازات های مالی ۸۶
مبحث اول : جزای نقدی . ۸۸
گفتار اول : اقسام جزای نقدی ۸۸
الف : جزای نقدی ثابت و نسبی ۸۹
۱-جزای نقدی ثابت . ۸۹
۲-جزای نقدی نسبی .۹۰
۳-جزای نقدی روزانه . ۹۲

ب : جزای نقدی اصلی و تکمیلی ۹۴
۱-جزای نقدی اصلی ۹۴
۲-جزای نقدی تکمیلی . ۹۴
۲-۱-جزای نقدی تکمیلی اجباری ۹۵
۲-۲-جزای نقدی تکمیلی اختیاری . ۹۵
گفتار دوم : نحوه وصول جزای نقدی از محکوم علیه . ۹۶
الف : نحوه اجرا جزای نقدی ۹۶
ب : تقسیط جزای نقدی ۹۷
۱-جزای نقدی قابل تقسیط می باشد ۹۸
۲-جزای نقدی قابل تقسیط نمی باشد . ۹۸
گفتار سوم : جایگاه جزای نقدی در قوانین ۹۹
مبحث دوم: مصادره اموال . ۱۰۲
گفتار اول : مفهوم مصادره اموال ۱۰۲
گفتار دوم : انواع مصادره اموال ۱۰۴
الف : مصادره عام . ۱۰۴
ب : مصادره خاص ۱۰۶
گفتار سوم : مصادره اموال در جرایم مربوط به قاچاق ۱۰۸
الف : قاچاق کالا و ارز ۱۰۸
ب : مصادره اموال در قانون مبارزه با مواد مخدر . ۱۱۰
فصل پنجم : سایر مجازات ها ۱۱۴
مبحث اول : مجازات های سالب حق (محرومیت از حقوق اجتماعی) ۱۱۶
گفتار اول : مصادیق حقوق اجتماعی . ۱۱۶
گفتار دوم : جایگاه حقوقی محرومیت از اجتماعی ۱۱۹
الف : محرومیت از حقوق اجتماعی به عنوان مجازات اصلی . ۱۱۹
ب : محرومیت از حقوق اجتماعی به عنوان مجازات تکمیلی ۱۲۱
ج : محرومیت از حقوق اجتماعی به عنوان مجازات تبعی . ۱۲۲
د : محرومیت از حقوق اجتماعی به عنوان اقدام تامینی ۱۲۴
مبحث دوم : مجازات سالب حیثیت (انتشار حکم محکومیت) ۱۲۵
گفتار اول : ماهیت انتشار حکم محکومیت ۱۲۵
گفتار دوم : اقسام انتشار حکم در رسانه ها ۱۲۷
الف : انتشار حکم برائت . ۱۲۷
ب : انتشار حکم محکومیت قطعی در رسانه ها . ۱۲۸
۱-مجاز نبودن انتشار احکام دادگاه ها . ۱۲۹
مبحث سوم : مجازات انفصال از خدمات دولتی و عمومی . ۱۳۱
گفتار اول : انواع مجازات انفصال از خدمت .۱۳۱
الف : قطع رابطه استخدامی به صورت دائم . ۱۳۱
۱-انفصال از تمام مشاغل دولتی . ۱۳۲
۲-انفصال دائم از برخی مشاغل دولتی ۱۳۳
ب : انفصال موقت از برخی مشاغل دولتی ۱۳۳
گفتار دوم : انفصال از خدمت به عنوان مجازات تکمیلی ۱۳۴
مبحث چهارم : مجازات های مختص اشخاص حقوقی . ۱۳۵
گفتار اول : مفهوم شخصیت حقوقی ۱۳۵
گفتار دوم : مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی ۱۳۷
گفتار سوم : مجازات اشخاص حقوقی . ۱۳۹
الف : مجازات اصلی برای اشخاص حقوقی ۱۴۰
ب : مجازات تکمیلی برای اشخاص حقوقی ۱۴۱
نتیجه . ۱۴۲
پیشنهادات ۱۴۳
فهرست منابع . ۱۴۴
 
فصل اول-کلیات تحقیق
 
 
۱-مقدمه
در ماده ۱۹ قانون مجازات مجازات اسلامی ۱۳۹۲ مجازات ها براساس شدت و ضعف درجه بندی شده اند، این نوع درجه بندی در قوانین ما بی سابقه بوده می باشد. در قوانین قبل از انقلاب نیز مجازات ها براساس شدت و ضعف به سه درجه جنحه، جنایت و خلاف طبقه بندی شده بودند که هریک از این سه درجه مجازات های خاصی را در بر می گرفت که خفیف ترین مجازات ها در طبقه خلاف و شدیدترین آنها در طبقه جنایت جای می گرفت.

چند درجه ای کردن مجازات تعزیری، معایب و مزایایی را نسبت به تقسیم بندی جرایم به جنحه، جنایت و خلاف دارد که با بررسی تطبیقی این دو قانون می توان به این معایب و مزایا دست یافت. همچنین این بررسی به ما کمک می کند تا دریابیم که آیا مبانی قانونگذار در این در تقسیم بندی یکی بوده است یا نه. و بالاخره این مقایسه گستره هریک از این تقسیم بندی ها را به ما نشان خواهد داد.
بدین ترتیب با توجه به ای موارد بر آن شدیم تا در تحقیقی مجزا به بررسی این مسائل و جوانب دیگر این موضوع بپردازیم تا این موارد و موارد دیگر پیرامون این موضوع مشخص شود و موضوع مورد بحث تا حد امکان روشن گردد.
۲-بیان  مساله
مجازات تعزیر از ابتکارات دین مبین اسلام است، تعزیر یعنی کیفری که از حیث مقدار مشخص نیست و در مقابل حد است و در فقه بر کیفری اطلاق می شود که بر خلاف حد، شارع مقدس اندازه ای برای آن تعیین نکرده است.
از مفهوم برخی آیات در اسلام می توان مشروعیت تعزیر در اسلام را استنباط کرد از جمله آیه شریفه: ((والَّذینَ یُؤذونَ المُؤمِنینَ والمُؤمِنـتِ بِغَیرِ مَا اکتَسَبوا فَقَدِ احتَمَلوا بُهتـنـًا و اِثمـًا مُبینـا)) و آیه شریفه: ((اِنَّ‌الَّذینَ یُحِبّونَ اَن تَشیعَ الفـحِشَهُ فِی الَّذینَ ءامَنوا لَهُم عَذابٌ اَلیمٌ))، همچنین مشروعیت تعزیر از آیات دیگری که به برخی مجازات های موقتی مجرمان اشاره دارند نیز قابل استفاده است.
در قوانین مصوب قبل از انقلاب نامی از تعزیر برده نشده است ولی با تصویب قانون راجع به مجازات اسلامی در سال ۱۳۶۱ با توجه به ماده ۷ آن که مجازاتها را به چهار قسمت تقسیم کرده بود و تعزیرات را به عنوان چهارمین قسم قرار داده بود، مجازات تعزیرات رسما وارد قوانین جزایی ایران شد و در سال ۱۳۶۲ مبحث چهارم با عنوان تعزیرات به تصویب رسید و انواع مجازات تعزیری را مشخص کرد و تا به امروز تعزیرات همچنان یک قسم از مجازاتهای اصلی به شمار می رود.
در ماده ۱۸ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ از تعزیرات تعریفی به عمل نیامده و آن را مجازاتی قرار داده که مشمول عنوان حد، قصاص یا دیه نیست و موارد اعمال آن را در ارتکاب محرمات شرعی یا نقص مقررات حکومتی قرار داده است. بدین ترتیب هر دو نوع تعزیر موجود در اسلام، یعنی تعزیرات شرعی و تعزیرات حکومتی را مورد حکم قرار داده است.
تغییر مهمی که در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ به عمل آمده و از ابتکارات قانون جدید به شمار می رود درجه بندی مجازاتهای تعزیری می باشد که در ماده ۱۹ مورد اشاره قرار گرفته است.
در این ماده مجازات های تعزیری به هشت درجه تقسیم شده است که در هر یک از این درجات، انواعی از کیفرهای تعزیری پیش بینی شده است که در صورتیکه مجرم به هریک از آن ها محکوم شود در آن درجه جای خواهد گرفت. و اگر مجازات جرمی در هیچ یک از درجات هشتگانه قرار نگیرد آن مجازات به عنوان مجازات درجه هفت محکوم خواهد شد و بدین ترتیب تمام مجازاتهای تعزیری در درجات هشتگانه جای خواهند گرفت و هیچ مجازات تعزیری خارج از این درجات قرار نخواهد گرفت.
۳-سوالهای اصلی پژوهش
۱-معایب درجه بندی شدن مجازات تعزیری در قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ در تطبیق با تقسیم بندی جرایم به جنحه، جنایت و خلاف چه می باشد؟
۲-کیفرهای گوناگون بر چه مبنایی درجه بندی شده اند؟
۳-درجه بندی مجازات ها چه اثری بر دیگر قوانین جزایی دارند؟
 
 
۴-فرضیات تحقیق
۱-به نظر می رسد گسترده بودن این درجه بندی و ضابطه مند نبودن معیار آن از حیث شدت و ضعف در برخی موارد و محدود کردن اختیارات قضات از معایب این درجه بندی می باشد.